Friuli-Wenecja Julijska
Opis regionu
Friuli-Wenecja Julijska (wł. Friuli-Venezia Giulia) – region położony w północno-wschodniej części Włoch, rozciągający się od Alp aż po Adriatyk. Region składa się z czterech prowincji: Triest (stolica regionu), Udine, Pordenone, Gorycja i graniczy z Austrią, Słowenią i Wenecją Euganejską. Friuli-Wenecja Julijska łączy w sobie wiele tradycji, przez co nazywana jest „ziemią kontrastów”. Nazwę zaczerpnął od osiedla rzymskiego Forum Iulii, które dziś nosi nazwę Cividale del Friuli. Jest to jeden z pięciu regionów autonomicznych Włoch. Mimo swoich niewielkich rozmiarów terytorialnych jest bogato obdarowany przez naturę: są tam góry, świerkowe lasy, przejrzyste jeziora i malownicze niziny. Do tego znajduje się tam morze z niezwykłą laguną; długie, piaszczyste plaże, jak i skaliste wybrzeża. Górzysta część północna jest bardziej alpejska, zaś obszar na południe od gór to tereny, w których istnieje jeszcze stara chłopska kultura Friuli.
Historia
Historia regionu Friuli sięga ok. 1000 roku przed naszą erą. Dzisiejsze tereny zostały skolonizowane przez rzymian i uległy dużemu wpływowi cywilizacji łacińskiej. Po upadku imperium zachodniorzymskiego region w 568 roku podporządkowany został państwu Longobardów, dzięki czemu rozwinął się. W ostatnich dziesięcioleciach VIII wieku panowanie we Friuli przejęli Frankowie, w tym czasie Udine nabrało większego znaczenia stając się z czasem jednym z najważniejszych miast regionu. W 1445 roku tereny Friuli zostały zaanektowane przez Wenecję. Mimo licznych powstań uważanych za jedne z najbardziej znaczących w renesansowych Włoszech, region wyzwolił się spod panowania weneckiego dopiero w 1797 roku na mocy traktatu z Campoformido.
Język
Friuli-Wenecję Julijską cechuje niezwykłe bogactwo języków i dialektów. Językami urzędowymi są włoski
i friulski. Język friulski występuje w trzech prowincjach – Gorycji, Pordenone i Udine. Ludność mówiąca językiem słoweńskim zamieszkuje tereny wzdłuż granicy ze Słowenią oraz na niewielkim odcinku graniczącym z Austrią,
w prowincjach Udine, Triest i Pordenone. Niemieckie grupy językowe występują na trzech obszarach: w Sauris
w górnej Karnii, przy granicy z Cadore; w Timau, stanowiącym część gminy Paluzza w Karnii oraz w Val Canale pomiędzy miejscowościami Pontebba a Tarvisio. Miejscowości Sauris i Timau stanowią swoiste wyspy językowe, czyli społeczności posługujące się językami wyraźnie różniącymi się od używanych w okolicy. Ponadto istnieją także grupy mówiące językiem weneckim, głównie na zachodzie regionu, w Sacile, Portogruaro
i Pordenone.
Jedzenie
• Cucina povera
• Polenta
• Dość pikantne i bardzo treściwe zupy fasolowe
• Jota z fasolą (kiszona kapusta, boczek, ziemniaki, czosnek, oliwa z oliwek)
• Frico (placek z ziemniakami, cebulą i serem montasio)
• Montasio – jeden z najstarszych serów włoskich, wyrabiany z krowiego mleka, od 1986 roku chroniony certyfikatem DOC
• Szynka z San Daniele, która chroniona jest certyfikatem DOC.
Ciasta:
• presniz zwijane ślimaczki z orzechami, rodzynkami i kandyzowanymi owocami
• pinza – ciasto drożdżowe
Picie:
• Wina deserowe
• Grappa
• W piwiarniach jada się wiedeńskie kiełbaski, gulasz albo zająca po czesku.
• Pije się „niewłoskie” piwo albo mocne wino
• Posiłek kończy się wypiekami i strudlami
Ciekawe miejsca
Tarcento
Tarcento to malownicze miasto w północno-wschodniej części Włoch, znajduje się 20 km od Udine i jest siedzibą naszej wycieczki.
Udine
Udine – miasto i gmina w autonomicznym regionie Friuli-Wenecja Julijska. Dawniej był Stolicą regionu.
Palmanova
Palmanova – miasto idealne, to miejscowość która znajduje się w prowincji Udine we Włoszech. Zaprojektowana na planie gwiazdy nazywana jest też miastem-fortecą.
Wenecja
Wenecja to miasto i gmina na północy Włoch położona na morzem Adriatyckim. Wokół Wenecji znajduje się Laguna Wenecka, która wpisana jest na listę światowego dziedzictwa Unesco.
Villa Manin
Villa Manin to wenecka willa położona w gminie Passariano w Codroipo, Friuli-Venezia Giulia, w północno-wschodnich Włoszech. Była to rezydencja ostatniego doży Wenecji, Ludovico Manina.
Jezioro Cornino
Jezioro Cornino to naturalny zbiornik wodny w północno-zachodniej części Włoch, w regionie Piemont. Według legendy, jezioro Cornino powstało z łez bogini Hery, która płakała nad śmiercią swojego ukochanego syna.